به گزارش
شستون؛ به نقل از
بهداشت نیوز سرخارگل در شرق و مرکز ایالت متحده به صورت خودرو می روید و در اروپا نیز کشت داده می شود. قسمت های هوایی خشک شده اندام دارویی گیاه را تشکیل می دهند.
اثرات
- ضد ویروسی، ضد باکتری، ضد قارچی و ضد عفونی کننده
- محرک سیستم ایمنی
- آنتی اکسیدانی
- ضد التهاب
- بهبود دهنده زخم
موارد مصرف
- مصرف خوراکی گیاه درمان حمایتی در سرما خوردگی و عفونت های دستگاه تنفسی و ادراری به دلیل تحریک سیستم ایمنی بدن
- مصرف موضعی در جهت افزایش بهبودی زخم و درمان بیماری های التهابی پوستی
موارد مصرف در طب سنتی و عامه
درمان سوختگی، اگزما، زخم های چرکی، تبخال، عفونت لثه، عفونت های ریوی، گزیدگی حشرات و ضد زهر در مار گزیدگی، اسپاسم معده و آرتریت روماتویید
آثار فارماکولوژیکی گزارش شده
مطالعات بالینی متعددی بر روی گیاه سرخارگل با هدف بررسی اثر پیشگیری کننده یا درمان عفونت ها و اثر تعدیل کننده سیستم ایمنی انجام شده است. این پژوهش ها مدعی شده اند که فرآورده های محتوی گیاه دارای اثر مسلم و قطعی تحریک کننده قدرت دفاعی و ایمنی بدن می باشند. این اثرات به محتوای آلکامیدی، مشتقات اسیدهای کافئیک و پلی ساکاریدهای گیاه باز می گردد که از طریق تحریک فاگوسیتوز گرانولوسیت های انسانی بروز می یابند.
عصاره گیاه سرخارگل خاصیت ضد ویروسی قوی علیه ویروس‌های آنفلوآنزای انسانی از خود نشان داده است. عصاره ی این گیاه با مهار اتصال هماگلوتینین ویروس آنفلوآنزا به گیرنده میزبان و مهار فعالیت نورآمینیدازی ویروس از ورود آن به داخل سلول و ایجاد عفونت جلوگیری و از گسترش آن ممانعت به عمل می‌آورد. به نظر می‌رسد که عصاره اکیناسه با تحت تأثیر قرار دادن فاکتورهای رونویسی که مسئول رونویسی ژن‌های سایتوکاین‌ها به ویژه کموکاین‌ها هستند، در مدولاسیون کموکاین‌ها و سایتوکاین‌ها مؤثر است. با توجه به عدم مشاهده مقاومت ویروسی در نسل‌های بعدی ویروس‌های تیمار شده با عصاره اکیناسه می‌توان انتظار داشت که استفاده مداوم از این عصاره برخلاف داروهای ضد ویروس موجود، موجب تولید گونه‌های مقاوم ویروس نگردد. عصاره اکیناسه تأثیر زیادی علیه ویروس‌های درون سلولی ندارد از این رو این عصاره می‌تواند طی تماس‌های اولیه با ویروس اثر خود را اعمال نماید به این معنی که در آغاز و شروع عفونت یا طی انتقال ویروس از سلول‌های آلوده به سلول‌های دیگر می‌تواند بر ویروس اثر کند. بنابراین مصرف این فرآورده به عنوان پیشگیری کننده، قبل و در ابتدای ابتلا به سرما خوردگی و آنفولانزا می‌تواند بیشترین تأثیر خود را داشته باشد.
مواد مؤثر موجود در عصاره گیاه با خاصیت آنتی باکتریال قوی بر باکتری‌های مولد عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی و تحتانی مانند سینوزیت، برونشیت، پنومونیا و التهاب لوزه تأثیر می‌گذارند. از آنجایی که آلوده شدن سلول به ویروس‌هایی مانند راینوویروس‌ها، ویروس سین سیشیال تنفسی و ویروس آنفلوآنزا امکان آلوده شدن به باکتری‌های خاصی مانند هموفیلوس آنفلوآنزا و استافیلوکوکوس پنومونیا (و نیز برعکس) را افزایش می‌دهند، عصاره اکیناسه با قابلیت غیر فعال سازی ویروس‌ها و باکتری‌ها و جلوگیری از ورود آن‌ها به درون سلول میزبان، از عفونت‌های هم زمان ویروسی و باکتریایی جلوگیری می‌نماید.
گیاه اکیناسه دارای چندین خاصیت فارماکولوژیکی مشخص می باشد که عبارتند از: تأثیر روی آنزیم های مؤثر در پدیده التهاب، تکثیر و تحریک فعالیت گلبول های چند هسته ای، حفاظت سلول ها در مقابل ضایعات ناشی از رادیکال های آزاد و فعالسازی منوسیت ها در تولید سایتوکاین ها. تجارب آزمایشگاهی نشان داده اند که ماده مؤثره آلکامید در عصاره این گیاه موجب وقفه آنزیم های سیکلواکسیژناز و لیپواکسیژناز می شود. این دو آنزیم در پیدایش التهاب دارای نقش کلیدی هستند و بدین ترتیب سرخارگل در پیشگیری و درمان التهاب مؤثر است. هم چنین، فرمولاسیون های موضعی از گیاه وجود دارد که منجر به مهار هیالورونیداز شده و در بهبود زخم موثر هستند. داده های بالینی بسیاری اثرات ضد التهابی و بهبود دهنده زخم گیاه را تایید کرده اند و بدین ترتیب WHO (سازمان بهداشت جهانی) این گیاه را به عنوانی درمانی ایمن در صورت استفاده منطقی و در دوزهای مجاز، در رفع این مشکلات معرفی کرده است.
منع مصرف
- در مصرف موضعی: آلرژی نسبت به گیاهان خانواده کاسنی
- در مصرف خوراکی: در شرایط حاد و پیشرفته ای مثل ایدز و عفونت HIV، به دلیل حضور ترکیبات آرابینوگالاکتان در گیاه، منع مصرف دارد.
مصرف در دوران بارداری
هر چند تحقیقات اندکی بی ضرری این گیاه را در دوز های رایج در بارداری و شیردهی نشان داده است، اما اطلاعات بیشتری در مورد مصرف اکیناسه در طی دوران بارداری نیاز است. بهتر است با مشورت پزشک مصرف شود.
مصرف در دوران شیردهی
به دلیل نبود مستندات علمی کافی بهتر است با مشورت پزشک مصرف شود.
مصرف در کودکان
- مصرف خوراکی فرآورده های حاوی گیاه در خردسالان، بدون مشورت پزشک توصیه نمی گردد.
- در صورت مصرف، درصد کمی از کودکان ممکن است بثوراتی را تجربه کنند که می تواند ناشی از واکنش حساسیت زا باشد. بعضی نگرانی ها وجود دارد که واکنش های حساسیت زا به اکیناسه می تواند در بعضی کودکان بسیار شدید تر باشد. به همین دلیل، بعضی نهادهای ناظر توصیه می کنند اکیناسه به کودکان زیر 12 سال هم تجویز نشود.
اثرات جانبی
- واکنش های آلرژیک، تب، تاکی فیلاکسی
- تهوع، استفراغ، عوارض خفیف گوارشی، افزایش ادرار
