به گزارش
شستون؛ به نقل از
دیار آفتاب؛ طی سال های گذشته اقتصاد به عنوان یکی از اصلی‌ترین اهرم‌های دشمنانِ جمهوری اسلامی ایران برای وارد سازی ضربات مهلک و برداشت های سیاسی از آن مطرح بوده است و با توجه به وجود ناهمگونی های ساختاری و عملکردهای ضعیف برخی مدیران در اقتصاد کشور، این حربه دشمنان لحظه به لحظه مورد توجه بیشتر قرار گرفته و در یکی دو سال اخیر نیز به بالاترین سطح خود رسیده است.
در همین راستا رهبر معظم انقلاب اسلامی طی ده سال گذشته تلاش داشتند تا با جهت دهی صحیح حوزه اقتصاد، به واسطه نام گذاری های هر ساله، تمرکز مسئولین اجرایی و قانون گذاری و حتی قضایی کشور را بر مسئله اقتصاد متوجه سازند.
آن چه که طی چند ساله گذشته مورد توجه و تاکید مقام معظم رهبری قرار گرفته توجه به مسئله تولید داخل جهت قطع وابستگی‌ها و اتکای به توان و ظرفیت داخلی بوده است تا به این واسطه اقتصاد از تک محصولی بودن فاصله بگیرد و هم اینکه ظرفیت ها و استعدادهای بالقوه داخلی به فعلیت برسد تا نتایج این مهم در زندگی مردم قابل لمس باشد.
مطمئنا تحقق تولید در کشور متأثر از عوامل متعددی است که توجه چند بعدی به آنها در حوزه مدیریتی می‌تواند کشور را در تحقق شعارهای مطرح شده یاری دهد و صف آرایی منطقی و نفوذ ناپذیری را هم چون دیگر حوزه ها در مقابل دشمنان داشته باشد. بسیاری از کارشناسان تمرکز بر تولید داخل آن هم بر اساس نیازهای بازارهای داخلی و منطقه ای را یکی از اصلی ترین راه های فرار از چالش های موجود اقتصادی می دانند که نتایجی چون اشتغال زایی، افزایش صادرات و ارز آوری و افزایش ارزش پول ملی را به همراه خواهد داشت.
تمرکز بر تولید دانش بنیان نیازمند گذار از مدیریت سنتی است. شیوه مدیریتی که اصالت را بر ایده ها و توانمندی های ذهن خلاق جوانان می گذارد و تمام تلاش خود را به کار می گیرد تا بروکراسی های پیچیده و نامفهوم اداری مانع حرکت جریان روشن و پر بازده جوانان نشود.
استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه اقتصاد مقاومتی:
گره اقتصاد با «جهش تولید» باز می شود
حامد صفی خانی استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه اقتصاد مقاومتی در گفتگو با دیارآفتاب؛ در خصوص اهمیت جهش تولید و تاثیر تولید دانش محور بر این مهم، گفت: به طور کلی موضوع حرکت تولید چه با نام رونق و یا نام جهش، یک راهکار چند وجهی برای مشکلات اقتصادی کشور است که منجر به اشتغال زایی، کاهش تورم، ارزشمند شدن پول ملی، کاهش آسیب های اجتماعی خواهد شد.
صفی خانی راهکارهای حرکت به سمت رونق تولید را متعدد و مفصل دانست و عنوان کرد: راهکار تولید را می توان به موضوعاتی مانند کنترل قاچاق کالا، درمان بیماری های داخلی اقتصاد، توجه به اقتصاد و تولید روستایی، توجه به اقتصاد و تولید دانش بنیان و اقتصاد مقاومتی، بهبود شرایط کسب و کار و هدایت نقدینگی و جلوگیری از سوداگری در اقتصاد و خیلی مسائل این چنینی که ارتباط مستقیم با بحث جهش تولید دارد، ارتباط داد.
وی ضمن بیان اینکه انتخاب شعار سال از سوی رهبر معظم انقلاب به معنی عملی بودن عنوان مطرح شده است، اظهار کرد: جهش و رونق تولید شدنی است و این تولید با باز شدن گره اقتصاد کشور پیوند خورده است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: این که برخی از افراد گاها در فضای مجازی و یا حقیقی اشاره می کنند که اقتصاد و تولید کشور به بن بست رسیده و امکان باز کردن گره تولید وجود ندارد، قطعا این طور نیست. رونق و جهش تولید شدنی است؛ منتهی به شرط تلاش شبانه روزی مسئولین و توجه به ظرفیت های داخلی کشور که اگر این اتفاق رقم بخورد گره اقتصادی کشور باز خواهد شد.
تولید دانش بنیان لازمه «جهش تولید»
وی تحقق تولید دانش بنیان را یکی از لازمه های جهش تولید دانست و تصریح کرد: گام دوم انقلاب، گام حرکت به سمت محصولات دانش بنیان است. گام حرکت به سمت محصولات با ارزش افزوده زیاد است و در کُل گام جدا کردن بودجه از نفت خام؛ چرا که نفت را همان طور که می بینیم می توان به آسانی تحریم کرد اما محصولات دانش بنیان را نمی توان به این سادگی تحریم کرد.
دانشگاهی که به اندازه یک کشور ارزش اقتصادی دارد!
صفی خانی به ذکر نمونه ای پرداخت و بیان کرد: به عنوان مثال می توان گفت که در حوزه اقتصادی، علی رغم جابه‌جایی های چند سال اخیر، به طور متوسط رتبه ۲۰ دنیا را دارا هستیم. حال می توانیم ارزش این اقتصاد را با اقتصاد یک دانشگاه مانند Mit مقایسه کرد. سوال اینجاست که چطور می‌شود ارزش اقتصادی یک دانشگاه با ارزش اقتصادی یک کشور برابر باشد. اگر این موضوع واکاوی شود متوجه می شویم که این دانشگاه به واسطه محصولات دانش بنیان به این جا رسیده است.
وی افزود: Mit با پژوهشگران، مردم و دانشجویان آمریکایی این چنین نشد چرا که جوانان آمریکایی در حال و هوای این چنینی نیستند. این دانشگاه را جوانان ایرانی، چینی و دیگر کشورها به این شرایط رساندند. اگر این ظرفیت فراهم شود که این جوانان پرتوان و پراستعداد در کشور بمانند مطمئنا در آن زمان دانشگاه صنعتی شریف ما تبدیل به دانشگاه Mit خواهد شد. دانشگاهی که بتواند با ارزش افزوده و شرکت های دانش بنیان فراوان فعالیت کند.
نگاهمان به محصولات دانش بنیان و فناوری نگاهی تزیینی است
این پژوهشگر حوزه اقتصاد با تاکید براینکه نگاه ما به محصولات دانش بنیان و فناوری نگاهی تزیینی است، تصریح کرد: امروز نگاه ما خلاصه شده در اختراعات، مقالات و جشنواره ها است این در حالی است که محصولات دانش بنیان باید به زندگی مردم برسد و جاری در اقتصاد کشور و در راستای اشتغال زایی باشد و مطمئنا این نگاه تزیینی کنونی به هیچ عنوان صحیح نیست.
وی در بیان نمونه ای ضمن اشاره به اینکه امروزه داشتن نفت و گاز به خودی خود مزیت نیست، عنوان کرد: این نفت و گاز باید تبدیل به ارزش افزوده و تبدیل به اشتغال برای جوانان شود که متاسفانه طی این سال ها در این حوزه بسیار ضعیف کار کردیم. یک زمانی نگاه در کشور این بود که وقتی نفت وگاز داریم نیازی نیست که توجه به محصولات و ایده های جدید و دانش بنیان داشته باشیم و حتی در حال حاضر هم این نوع نگاه وجود دارد که نفت را می فروشیم و هر چیزی را که نیاز داریم وارد می کنیم اما در سال های اخیر دیدیم که این ایده قطعا اشتباه است و با تحریم ساده نفت و گاز کشور به بن بست قطعی می رسد.
صفی خانی ادامه داد: گاهی اوقات افکار عمومی فکر می کنند که داشتن پتروشیمی های فعلی مانند پتروشیمی شازند خیلی خوب است. باید گفت که این ها هم خوب نیست. اگر به خروجی پتروشیمی های موجود در کشور نگاه کنیم می بینیم که محصولات پایه پتروشیمی است. این محصولات صادر می شود و تبدیل به صدها و هزاران محصولات پایین دستی دیگر می گردد که در زندگی مردم جاری هست و با ده بیست برابر قیمت به کشور وارد می شوند. بنابراین صرف داشتن پتروشیمی های این چنین که محصولات پایه پتروشیمی تولید کنند هنر نیست. ما باید از این ظرفیت ها استفاده کنیم و این افزایش ده بیست برابری قیمتی را در داخل کشور نگاه داریم تا برای مردم و جوانان اشتغال داشته باشد.
دانش بنیان‌ها در اسارت بروکراسی اداری و مدیریت سنتی
وی ضمن بیان اینکه حرکت به سمت خروجی های دانش بنیان شدنی است، اظهار کرد: به عنوان نمونه در خصوص ریزگردها که در جنوب کشور مردم را اذیت می کند می توان گفت راهکاری که در حال حاضر اجرا می شود؛ یعنی پاشیدن مالچ نفتی، آسیب های متعددی به محیط زیست وارد می کند و هزینه زیادی در بر دارد. در همان زمان که این مشکل ایجاد شده بود دانشگاه ها و شرکت های دانش بنیان با تلاش شبانه روزی به یک مالچ زیستی رسیده بودند که هم خاک را تثبیت می کرد و هم به آن آسیب نمی رساند و این ایده با قیمت بسیار ناچیز شدنی بود. متاسفانه این ایده و محصول در بروکراسی های اداری فراموش شد و مورد استفاده قرار نگرفت. از این مصادیق این چنینی شاید صدها مورد را بتوان مورد اشاره قرار داد.
این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: امیدواریم تفکر دانش بنیان و حرکت به سمت محصولات دانش بنیان در چارچوب بروکراسی های اداری و تفکرات مدیریت سنتی، از بین نرود و باعث نشود که دانشمندان و پژوهشگران کشور انگیزه شان را از دست بدهند.
رئیس پارک علم و فناوری استان مرکزی:
تبدیل دانش به فناوری و ایجاد ارزش افزوده از اهداف اصلی دانشگاه های نسل جدید
محمد رفیعی رئیس پارک علم و فناوری استان مرکزی در این خصوص در گفتگو با دیارآفتاب؛ گفت: پارک های علم و فناوری به عنوان حد واسط بین دانشگاه ها، صنعت و جامعه تعریف می شوند به این شکل که ایده های دانشگاهی و یا نیازهای صنعت را به هم نزدیک می کنند تا بتوانند در جهت ارتقا و تبدیل دانش به ثروت عمل کنند.
رفیعی افزود: قاعدتا روالی که در همه دنیا و دانشگاه های پیشروی جهان تعریف می شود مفاهیم دانشگاه های نسل جدید هستند که هدف اصلی آنها تبدیل دانش به فناوری های روزِ مرتبط با نیاز های جامعه است و در گام بعد به ایجاد ارزش افزوده برای جوامع می اندیشند.
توسعه پایدار در گرو تولید
وی روال نام گذاری رهبر معظم انقلاب در سال های گذشته را در راستای ایجاد ارزش افزوده و اتصال دانش به فناوری دانست و عنوان کرد: قاعدتا اگر تولید در جامعه نباشد، نمی توانیم به مفاهیم توسعه پایدار در آن جامعه برسیم و همانطور که مقام معظم رهبری هم مطرح کردند نیازمند مفاهیم تولیدی ای هستیم که منتج به رفاه و ارتقای کیفیت زندگی افراد جامعه شود.
رئیس پارک علم و فناوری استان مرکزی شرکتهای دانش بنیان، نخبگان، واحدهای فناور و در کل شرکت هایی که در لبه تکنولوژی فعالیت می کنند را از تاثیرگذارترین عوامل بر جهش تولید برشمرد و اظهار کرد: توجه به این تولید هم برای استفاده در داخل کشور و در درجه ای بالاتر برای صادرات و افزایش ارز آوری موثر است که در واقع این ارزآوری و یا صادرات به مفهوم افزایش ثروت در جامعه خواهد بود.
ایران؛ پیشرو در دانش جا مانده از مهارت
وی با تاکید براینکه اصولا در تمام جهان مفاهیم دانش پیشروتر از مفاهیم مهارتی و توانمندی هستند، تصریح کرد: متاسفانه این مسئله در ایران اندکی برجسته تر است. به عنوان مثال در حوزه های مختلف المپیادی جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهای پیشروست. از طرفی در حوزه تولید دانش بر اساس آمارهای جهانی در رتبه ۱۴ یا ۱۵ دنیا قرار داریم و همچنین در سرعت جهش علمی نیز رتبه خوبی را دارا هستیم این یعنی پایه دانشی در کشور بسیار عالی است ولی در قسمت بعدی که فناوری هست و بیشتر به توانمندی و مهارت بر می گردد با مشکل روبه رو هستیم.
رفیعی ادامه داد: شاید واقعا نقص سیستم هایی مانند پارک ها و یا حتی دانشگاه ها باشد که نتوانستند بر اساس مقتضیات زمان و مکان خودشان را تغییر دهند. یعنی پایه دانش در کشور بسیار بالا و در لبه دانشی حرکت می کند ولی در قسمت مهارت و فناوری نتوانستیم آن تغییر خوبی که بایستی رخ بدهد و بتواند این دانش را تبدیل به فناوری کند، داشته باشیم.
فرهنگ سازی لازمه حرکت به سمت تولید دانش بنیان
وی یکی از اصلی ترین مولفه های این حوزه را فرهنگ سازی در جامعه دانست و بیان کرد: در این زمینه باید فرهنگ سازی شود که دولت یا کشور یک مفهوم اداره ای نیست که یک فارغ التحصیل بعد از تحصیل در آن مشغول به کار شود بلکه ذهن خلاق یک فارغ التحصیل است که باید برای خود و ده ها فرد دیگر در حیطه های مختلف و در قالب شرکت های دانش بنیان، واحدهای فناور، شرکت های تولیدی که هر کدام یک منبعی از ثروت آفرینی برای خود افراد و جامعه است، فرصت ایجاد کند.
رئیس پارک علم و فناوری استان مرکزی شناخت نخبگان وسرآمدان هر حوزه را یکی دیگر از مولفه های حرکت در این مسیر دانست و یادآور شد: باید بدانیم که قسمت مهم تر در این زمینه ایجاد شرایط تسهیل گری برای فعالیت نخبگان و سرآمدان است.
تسهیل شرایط تولید وظیفه اصلی دولت
وی تشریح کرد: تسهیل گریِ فعالیت نخبگان چیزی است که علی رغم تاکید و عنایت سیستم کلان کشور اما هنوز هم یک ناهماهنگی خاصی بین سازمان های مختلف در این حوزه وجود دارد. به عنوان نمونه اگر فردی قصد داشته باشد که در حیطه های خاص فناوری کار کند اخذ مجوز به عنوان یکی از بزرگترین چالش های این فرد مطرح می شود.
رفیعی افزود: نقش مهمی که دولت می تواند داشته باشد ایجاد شرایط تسهیل گری برای فعالیت این افراد است چرا که مفاهیم فناوری مثل حرکت آب است یعنی خودشان مسیر خودشان را پیدا می کنند و فقط ما باید سعی کنیم که نقش سنگ در جلوی مسیر آب نباشیم که باز هم می توان گفت علی رغم تمام عنایت های کلان موجود در کشور این ناهمگونی یکی از آیتم های جدی بازدارنده است.
وی عنوان کرد: با اینکه حتی در حوزه هایی فرهنگ سازی صورت می گیرد و نخبگان وجود دارند و شناسایی می شوند ولی باز به عینه نمی بینیم که یک حرکت جهادی و پر رنگ در راستای تسهیل گری صورت گیرد و جامعه را تغییر دهد به نوعی که اگر این ناهماهنگی و ناهمگونی ها بین سازمان های مختلف و قوانین بعضا متضادی که در این قسمت ها وجود دارد هم سو شود همانطور که رهبر معظم انقلاب فرمودند امسال ان شاءالله سال جهش تولید که ماحصل آن نیز رفاه هم وطنان باشد، خواهد بود.
مدیریت سنتی و بروکراسی‌های اداری، اصلی‌ترین عوامل بازدارنده تحقق تولید دانش بنیان
رئیس پارک علم و فناوری استان مرکزی دیدگاه های مدیریت سنتی و بروکراسی های اداری را از اصلی ترین عوامل بازدارنده این حوزه دانست و گفت: باید توجه داشت علی رغم اینکه در سیستم دانشگاهی ما دانشگاه های نسل سه و چهار مطرح می شوند ولی هنوز هم این نگاه در دانشگاه ها رسوخ نکرده و جاری نشده است. به عنوان مثال هنوز هم یک نوع افتراق بین صنعت، دانشگاه و جامعه وجود دارد که این ها به دیدگاه های سنتی مدیریتی و بروکراسی های خاص اداری برمی گردد و یا برآمده از مفاهیمی است که خود به خود به عنوان یک فرهنگ پنهان در جامعه شکل گرفته و آسیب آن به جامعه می خورد.
پر واضح است که حرکت به سمت تولید دانش بنیان یکی از اصلی ترین عوامل و شاخه های اقتصادی در جهت تحقق رونق و جهش تولید است. تولیدی که برآمده از تبدیل شدن دانشِ دانشگاهی به فناوری های جاری در زندگی مردم باشد و از طرفی دیگر با افزایش سطح کیفیت خروجی محصولات در رقابت های تجاری و در نتیجه آن ایجاد ارزش افزوده نقش اساسی ایفا کند.
انتهای پیام/
