به گزارش شستون؛ محمدعلی ابراهیمی، پژوهشگر میراث فرهنگی و کارشناس مردم شناسی در گفت و گو با خبرنگار عصرهامون بیان کرد: واژه «جشن» همان یَسن یا یسنه اوستایی است كه در زبان پهلوی یزشن گفته میشد و در اصل به معنی ستایش و نیایش شادمانه است.
وی بیان کرد: «نوروز» یا نوگ روچ، نوك روز در پهلوی به معنی نخستین روز ،روز هرمزد، از ماه فروردین است، ایرانیان در قدیم برای هر روز از ماه نامی گذاشته بودند و روز اول بهار یا فروردین، هرمزد نام داشت که در این روز جشنی بزرگ برپا میكردند و به شادی و نیایش آفریدگار میپرداختند.
پژوهشگر میراث فرهنگی بیان کرد: از چند روز مانده به نوروز مراسم و آیینهای ویژه آغاز میشد كه تا چند روز پس از آن نیز ادامه داشت. در روزهای اول دوره نوروزی، مراسم به طور همگانی برگزار میشد كه به آن «نوروز عامه» میگفتند و از روز ششم به بعد بزرگان و خواص آن را نزد خود ادامه میدادند كه به آن «نوروز خاصه» گفته میشد، اما در هر حال شادی و نیایش ویژگی بارز جشن نوروز بود.
ابراهیمی تصریح کرد: نیاكان ما بر این باور بودند كه آفریدگار بزرگ، جهان را در شش «گاه» یا «گاهنبار» یا مرحله آفرید كه در آخرین گاهنبار انسان آفریده شد و از این رو روز تولد نخستین انسان را - كه آن را روز نخست بهار میدانستند - شایسته شكرگزاری و شادمانی میپنداشتند.
وی گفت: چون معتقد بودند كه فـَروَهَرهای نیكان و پاكان یا همان قوای باطنی و ارواح مؤمنان در دوره نوروزی از جهان مینوی به گیتی بازمیگردند تا از خویشان و عزیزان دیدار كنند و تقاضای خیرات و صدقه دارند، سفرهها میگسترانیدند و خیرات میدادند و شادمانه دعا میخواندند تا پروردگار را شكر و فروهرها را شاد کنند و به همین سبب ماه فروردین را ماه فرود فروهرها یا فروردیگان و یا عید فَروشیها یا اموات هم میگفتند.
کارشناس مردم شناسی بیان کرد: نوروز جشن نزول و فرود آمدن فروهرها است، بر این اساس اولین ماه سال را فروردین نامیدهاند، ایرانیان قدیم به نیروهای علوی و آسمانی و ماوراءالطبیعه معتقد بودند که فروهر یکی از آن نیروهاست.
ابراهیمی افزود: «نوک روج» یا «نوگ روز» در زبان پهلوی و یا همان نوروز باستانی ایران، رابطه مستقیمی با نظام معیشتی ساکنان فلات ایران داشته است، یکجا نشینی و تسلط بر منابع خاک و آب، میراث نیاکانی است که کشاورزی را به عنوان سیستم معیشتی خود برگزیدند و مجموعه ای از آداب و رسوم و آیین های مرتبط با این نظام معیشتی را از خود به جای گذاشته اند.
وی اظهار کرد: از جمله این آیین ها، جشن نوروز، پاسداشت بیداری طبیعت و یادآوری موعد کشت و زراعت بوده است، برپایی جشن نوروز پهنه وسیعی از حوزه های فرهنگی مستقر در فلات ایران و فرهنگ های پیرامون آن را از مرزهای شمال غربی و غرب چین، آسیای میانه تا آسیای صغیر و شرق میانه تا آن سوی میان رودان را در برمی گیرد.
نوروز عامل پیوند فرهنگی میان اقوام کهن
پژوهشگر میراث فرهنگی اظهار کرد: نوروز عاملی برای پیوند فرهنگی میان اقوامی کهن که فصل مشترک آنان، نحوه زیست، معشیت و بخشی از فرهنگ بوده است.
ابراهیمی بیان کرد: در رده بندی جشن های نورزی پنج دسته را می توان درنظر گرفت که شامل جشن ها و آیین های باستانی و اسطوره ای وفصلی، جشن های دین و مذهبی، جشن های ملی، میهنی و حکومتی، جشن های خانوادگی و جشن ها و آیین های منطقه ای است.
وی گفت: با این حال جشن نوروز در گذشت زمان و در امتزاجی که با فرهنگ ها و گروه های مختلف اجتماعی داشته، عملاً در همه این دسته بندی ها قابل طبقه بندی است.
کارشناس مردم شناسی افزود: نوروز براساس آیینی اساطیری و باستانی که مبتنی بر اسطوره هایی کهن و درعین حال منطبق بر دانش ایرانیان باستان از قواعد طبیعت و تغییر فصول است، شکل گرفته و با باور داشته های مذهبی نیز آمیخته و تبدیل به جشن ملی و میهنی شده است.
انتهای پیام/ يکشنبه ۲۴ اسفند ۱۳۹۹ ساعت ۱۱:۲۴