به گزارش پایگاه خبری
شستون به نقل از
زاهدنیوز، امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر، از مهم‌ترین آموزه‌های دینی اسلام است که بارها در قرآن کریم و سنت پیامبر گرامی اسلام (ص) مورد تأکید قرار گرفته است. این دو فریضه، نقش کلیدی در هدایت جامعه، اصلاح رفتارها و جلوگیری از بروز فساد و گناه دارند.
این وظیفه نه‌تنها مسئولیتی همگانی است، بلکه نشان‌دهنده احساس مسئولیت مؤمنان نسبت به سرنوشت جامعه‌شان است. در جامعه‌ای که مردم نسبت به خطاها و ناهنجاری‌ها بی‌تفاوت باشند، زمینه برای تکرار منکر و ازبین‌رفتن معروف فراهم می‌شود.
در کلام امام حسین (ع)، فلسفه قیام عاشورا نیز احیای امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر عنوان شده است؛ از همین رو این فریضه ارتباط تنگاتنگی باروح دین و جوهرهٔ حرکت‌های اصلاح‌طلبانه در تاریخ اسلام دارد.
امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر باعث حفظ هویت دینی و اخلاقی
امروز نیز در دنیایی پر از هجمه‌های فرهنگی و تغییر سبک زندگی اسلامی، بازگشت به آموزه‌های اصیل همچون امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر می‌تواند عاملی مؤثر در حفظ هویت دینی و اخلاقی نسل جوان باشد.
بدیهی است که اجرای صحیح این فریضه، نیازمند شناخت دقیق معروف‌ها و منکرها، رعایت شیوه‌های اخلاقی، پرهیز از خشونت و حفظ حرمت افراد است. چراکه در صورت افراط یا اجرای نادرست، ممکن است نتیجه معکوس داده و به دل‌زدگی از دین بینجامد.
بنابراین، نهادهای فرهنگی، آموزش و رسانه‌ها باید با تبیین درست جایگاه این فریضه، زمینه‌ساز ترویج فرهنگ مسئولیت‌پذیری اجتماعی و اصلاح تدریجی جامعه باشند؛ فرهنگی که در آن، همه آحاد مردم خود را نسبت به اصلاح رفتارها و گسترش خوبی‌ها مسئول بدانند.
امربه‌معروف؛ فریضه‌ای حیاتی در برابر انفعال اجتماعی و هجمه فرهنگی
حجت‌الاسلام والمسلمین علی خیور، رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی سیستان و بلوچستان با تأکید بر جایگاه اساسی امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر در بنای جامعه اسلامی در گفتگو با خبرنگار زاهدنیوز بیان کرد: این دو واجب، نه‌تنها از ارکان سلامت اجتماعی هستند بلکه برای مقابله با منکرات نوظهور در فضای مجازی و جهان مدرن، نیازمند بازتعریف، مهارت‌آموزی و ورود همه‌جانبه نهادها و افراد دغدغه‌مند هستیم.
فراموشی یک اصل بنیادین؛ دلایل فردی و اعتقادی
رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی سیستان و بلوچستان اظهار کرد: امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر در لغت به معنای توصیه به نیکی و نهی از بدی است، اما در اصطلاح، یک واجب شرعی و اخلاقی محسوب می‌شود که ترغیب دیگران به خیر و بازداشتن آن‌ها از گناه را در بر می‌گیرد. وی تأکید کرد: این دو فریضه، از پایه‌های رشد و ارتقای جامعه آرمانی بوده و نمی‌توان به بهانه‌هایی مانند ترس از بدبینی یا واکنش منفی، از اجرای آن چشم‌پوشی کرد.
وی با اشاره به اینکه این واجبات الهی بیشتر از سایر احکام مورد غفلت قرار گرفته‌اند، افزود: علل این غفلت را باید در دو حوزه بررسی کرد؛ نخست دلایل فردی مانند ضعف غیرت دینی، ترس از آسیب مالی و جانی، محافظه‌کاری و میل به سازش. دوم، دلایل اعتقادی مانند باور نادرست به جبر و تأثیر ضرب‌المثل‌هایی چون «عیسی به دین خود، موسی به دین خود» که به بی‌تفاوتی دینی منجر شده‌اند.
مصادیق روزآمد معروف؛ از اتحاد ملی تا فضای مجازی
خیور ادامه داد: یکی از مهم‌ترین مصادیق امربه‌معروف در روزگار ما، تقویت وحدت، همدلی ملی، و حمایت آگاهانه از ولایت است؛ خصوصاً در زمانی که دشمنانی چون آمریکا و رژیم کودک‌کش صهیونیستی در تلاش برای ضربه‌زدن به ملت ایران هستند. وی تصریح کرد: بصیرت مردم در دفاع از ارزش‌های انقلاب، نمود عینی این فریضه است.
رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان با اشاره به گستره وسیع منکرات در فضای مجازی گفت: اگرچه اینترنت جزئی جدایی‌ناپذیر از زندگی امروز شده، اما تهدیدات اخلاقی، بی‌بندوباری، اشاعه فحشا و فساد در آن، اجرای امربه‌معروف را ضروری‌تر کرده است. اجرای این واجب در فضای مجازی نیازمند تدوین راهبرد، ارتقای سواد رسانه‌ای، جداسازی اینترنت کودک از بزرگسال و استفاده از ابزارهای فنی بومی است.
مطالبه رهبری؛ پایان موازی‌کاری و استفاده از ظرفیت‌ها
وی با اشاره به تأکیدات مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای شورای‌عالی فضای مجازی خاطرنشان کرد: پرهیز از موازی‌کاری، یکی از مطالبات جدی رهبری برای سامان‌دهی فضای مجازی است. متأسفانه این موازی‌کاری‌ها سبب هدررفت منابع انسانی و مالی و غفلت از نظارت راهبردی شده است.
وی ادامه داد: به صحنه آمدن همه نهادها، دستگاه‌ها و افراد دغدغه‌مند برای نوشتن مدل بومی اجرای امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر در فضای مجازی، به‌ویژه باتکیه‌بر ظرفیت نیروی انسانی و سرعت دسترسی، می‌تواند اثرات قابل‌توجهی در فضای حقیقی جامعه نیز داشته باشد.
امربه‌معروف، فقط حجاب نیست
خیور تأکید کرد: این فریضه تنها به موضوعاتی چون عفاف و حجاب محدود نمی‌شود، بلکه باید بر اساس توان علمی و تخصص، وارد حوزه‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی نیز شد. وی افزود: اگر اجرای این واجب باعث کدورت یا اختلاف می‌شود، باید ریشه‌یابی شده و با اصلاح شیوه اجرا، به نتیجه مطلوب رسید.
وی در ادامه به شرایط اخلاقی و روش‌های مؤثر در امربه‌معروف اشاره کرد و گفت: نرمی در گفتار، درک تفاوت‌های شخصیتی، پرهیز از سخت‌گیری و افراط در سرزنش و خودداری از برخوردهای متکبرانه از جمله اصولی است که باید رعایت شود تا تأثیر امربه‌معروف حفظ شده و جامعه دچار تفرقه نشود.
ملایمت پیامبران، الگویی برای شیوه تذکر
رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان با اشاره به آموزه‌های قرآن خاطرنشان کرد: خداوند به حضرت موسی و هارون دستور داد باوجود طغیان فرعون، با نرمی و ملایمت با او سخن بگویند. همین شیوه در تذکر لسانی نیز باید رعایت شود. همچنین در قرآن آمده است: «اگر خشن و سنگدل بودی، مردم از اطرافت پراکنده می‌شدند.
خیور در پایان با اشاره به سخن امیرالمؤمنین (ع) مبنی بر اینکه «زیاده‌روی در نکوهش، آتش لجاجت را شعله‌ور می‌کند»، گفت: باید از تندروی، سخت‌گیری بی‌جا و برخوردهای تحقیرآمیز پرهیز کرد. حتی در احکام نیز خداوند دوست دارد از رخصت‌های دینی استفاده شود؛ همان‌گونه که به انجام واجبات علاقه‌مند است؛ بنابراین امربه‌معروف نیازمند حکمت، تدبیر و ادب در رفتار و گفتار است تا به‌جای تنش، اصلاح و هدایت را رقم بزند.
امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر گستره‌ی وسیعی از ارزش‌های اخلاقی است
حجت‌الاسلام والمسلمین ابراهیم شاهوصد در گفتگو با خبرنگار ما بیان کرد: امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر، تنها تذکر زبانی درباره حجاب یا ظاهر افراد نیست؛ بلکه گستره‌ی وسیعی از ارزش‌های اخلاقی، اجتماعی و حتی اقتصادی را در برمی‌گیرد؛ از دعوت به انصاف در معاملات گرفته تا اعتراض به فساد و بی‌عدالتی.
وی با اشاره به آیات قرآن ادامه داد: قرآن کریم می‌فرماید: «وَلْتَکُن مِّنککمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَی الْخَیْرِ وَیَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنکَرِ ۚ وَأُولَـٰئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» (آل‌عمران، ۱۰۴)؛ یعنی دعوت به خیر و نهی‌ازمنکر، شرط رسیدن به رستگاری است.
کارشناس مذهبی تصریح کرد: اسلام به‌هیچ‌وجه اجازه نمی‌دهد که در مسیر نهی‌ازمنکر، به تحقیر، تهمت یا برهم‌زدن کرامت انسانی دیگران منجر شویم. بلکه تأکید بر حکمت، موعظه و گفتگو دارد.
امربه‌معروف در جامعه ما، نیازمند بازتعریف است
وی افزود: امربه‌معروف در جامعه ما، به‌ویژه در میان نسل جوان، نیازمند بازتعریف است؛ نباید آن را به ابزاری برای مچ‌گیری یا دخالت‌های سطحی تقلیل داد. جوان امروز، باهوش‌تر از آن است که با خشونت یا تحمیل، به پذیرش معروف قانع شود. باید او را در فهم و همراهی شریک کرد.
شاهوصد عنوان کرد: در استان‌هایی با تنوع مذهبی، مانند سیستان و بلوچستان، لزوم رعایت موازین وحدت و احترام به باورهای مختلف، دوچندان است. امربه‌معروف در این فضا باید همراه بامحبت، شناخت دقیق از آداب و تفاوت‌ها، و دوری از افراط باشد.
وی در پایان گفت: اگر می‌خواهیم جامعه‌ای سالم، پویا و دارای هویت دینی داشته باشیم، باید همه ما از مسئولان تا مردم عادی خود را در برابر این واجب الهی مسئول بدانیم؛ چرا که خاموشی در برابر منکر، آغاز فروپاشی تدریجی ارزش‌هاست.
انتهای خبر/
https://asrehamoon.ir/vdcb99b85rhbz0p.uiur.html
