به گزارش پایگاه خبری
شستون به نقل از
عصرهامون، ازدواج کودکان یا کودک‌همسری نوعی ازدواج رسمی یا غیررسمی است که در آن فرد پیش از رسیدن به ۱۸ سالگی وارد پیمان زناشویی می‌شود.
حداقل سن ازدواج تعیین شده در قانون در بسیاری از حوزه‌های قضایی ۱۸ سال است، خصوصاً در مورد دختران؛ و حتی بعضاً قرارداشتن در ۱۸ سالگی نیز شامل قانون می‌شود.
«کودک‌همسری» در مورد کودکان دختری به کار می‌رود که با مردان بزرگسال به‌خاطر اجبار حاصل از سنت‌های قومی، فقدان دانش و تحصیلات یا مشکلات اقتصادی خانواده، ازدواج می‌کنند.
ازدواج زودهنگام دختران موجب سلب حق دختران در تصمیم‌گیری‌های اساسی در مورد سلامت جنسی و بهزیستی آنان می‌شود، کودک‌همسری در مورد دختران موجب گرفته‌شدن حق تحصیل و تلاش برای داشتن آینده‌ای بهتر را در بردارد.
به‌طورکلی کودک‌همسری تبعاتی اجتناب‌ناپذیر از جمله؛ مورد خشونت قرارگرفتن، مشکلات سلامتی و حتی مرگ زودهنگام را برای دختران قربانی به همراه خواهد داشت.
ازدواج زودهنگام و یا همان کودک‌همسری در جهان عواقب مخربی برای زندگی یک کودک و به‌خصوص یک دختر دارد و عملاً ازدواج کودکان به دوران کودکی او پایان می‌دهد، دختران قبل از اینکه از نظر جسمی و روحی آماده شوند، مجبور به ورود به دنیای بزرگسالی می‌شوند.
قربانی کودک‌همسری به معنای شخصی است که ازدواج زودهنگام و ناموفقی داشته و کودکی او منحل شده یا در حال انحلال است.
این کودک بیش از هر چیز نیاز به مراقبت و حمایت دارد که این مراقبت و حمایت را باید زیر نظر روان‌شناس و مشاوره کودک انجام داد؛ چراکه کودک با معضلی روبرو بوده که آسیب‌های جسمی و روانی زیادی را به او وارد کرده است.
توجه و مراقبت از کودک قربانی، رفع نیازهای بهداشتی و روانی او، توجه به آموزش و درمان او توسط درمانگر بهترین راهکاری است که از طریق آن می‌توان به این کودکان کمک کرد.
تبعات کودک‌همسری برای خانواده و جامعه
آسیب‌های روانی و عاطفی: با ازدواج‌کردن کودکان، آنها به‌نوعی از دوران کودکی خود فاصله می‌گیرند و ارتباطشان با خانواده، دوستان و فامیل قطع می‌شود.
از سوی دیگر با ازدواج‌کردن، مسئولیت زندگی بر آنها تحمیل شده و فعالیت آنها محدود به خانه‌داری و بچه‌داری خواهد شد بااین‌وجود، به‌مرورزمان زمینه‌های پیدایش اضطراب و افسردگی در کودکان ایجاد می‌شود.
محروم بودن از حق تحصیل: ازدواج زودهنگام یکی از اصلی‌ترین دلایل محرومیت کودکان از حق تحصیل است.
بی‌تردید آموزش و تحصیل باعث رشد دانش و مهارت‌ها، توانایی قدرت تصمیم‌گیری، افزایش اعتمادبه‌نفس، لذت‌بردن از ارتباط سالم می‌شود.
شرایط اقتصادی و عدم آگاهی طرفین دلایل پدیده کودک‌همسری در جامعه
مسلم بشکار، کارشناس مسائل اجتماعی در گفتگو با خبرنگار ما بیان کرد: کودک‌همسری به ازدواج قبل از رسیدن به سن قانونی طرفین گفته شده، ازدواجی که حداقل یکی از طرفین به سن قانونی نرسیده باشند.
وی با اشاره به دلایل پدیده کوک همسری در جامعه افزود: عرف‌های منطقه‌ای، شرایط اقتصادی طرفین، عدم آگاهی افراد و حتی باورهای جامعه متناسب با عقیده‌های دینی از جمله؛ علت‌های برجسته این پدیده در جوامع دارای رسوم کودک‌همسری است.
بشکار ادامه داد: کودک‌همسری باتوجه‌به سنین پایین زوجین به علت عدم برخورداری از رشد کافی جسمانی فرزندانی کم‌وزن و از نظر روانی به دلیل عدم آمادگی و قبول مسئولیت زندگی مشترک با چالش‌های فراوانی در طول زندگی روبرو می‌شود.
این کارشناس اجتماعی گفت: این امر بعضاً باعث قطع‌شدن دوره شیرین کودکی و آغاز دوره‌ای مملو از چالش‌ها و تعهدهای حساس می‌شود به دلیل عدم توان زوج کودک از انجام مسئولیت‌های محوله باعث اختلالات روانی از قبیل؛ عدم استقلال فکری، افسردگی، اضطراب، ترس‌های بی‌اساس و هیجان‌های منفی خواهد شد.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه چه راهکارها و اقداماتی باید برای مقابله با پدیده کودک‌همسری انجام شود، اذعان کرد: آگاه‌سازی از مجرای صداوسیما، الگوهای جامعه، علمای دینی صاحبان تریبون، اساتید دانشگاه و مربیان مدارس، استفاده از رسانه‌های پرکاربرد و برگزاری کارگاه در سطوح مختلف جامعه و استفاده از بیلبوردهای تبلیغاتی سطح شهرها با نوشتن جملاتی با مضامین فوق و در نهایت ارائه سرفصل‌های درسی در مقاطع متوسطه و دانشگاه تا به‌تدریج موضوع کودک‌همسری کاهش پیدا کند.
وی با اشاره به آمار بالای کودک‌همسری در سیستان و بلوچستان گفت: این سنت از سنت‌های دیرباز جامعه بوده و در این راستا آگاهی‌های لازم تاکنون آن‌طور که باید انجام شود محقق نشده است.
ثبت ۲۰ هزار ازدواج کودک زیر ۱۵ سال در سال گذشته
بشکار تشریح کرد: باتوجه‌به آمارهای ارائه شده نسبت به ازدواج‌های کودک‌همسری از نظر ارقام تعداد ۲۰ هزار ازدواج در سال گذشته به ثبت رسیده که در این میان هزار و ۵۸ ولادت از مادران زیر ۱۵ سال ثبت شده است.
کارشناس اجتماعی افزود: عوامل اقتصادی و عدم آگاهی خانواده‌ها از عواقب احتمالی ازدواج در سنین پایین فرزندان و سلامت جنین یا نوزاد زوج کودک، ارزش‌های سنتی و دینی را در زمینه ازدواج در همه مناطق دارای این رسوم نام برد.
وی بیان کرد: علاوه بر آسیب‌های جسمانی می‌تواند آسیب‌های روانی از قبیل افسردگی، اضطراب، ترس، عدم استقلال فکری در راستای تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی و به‌طورکلی با هیجانات منفی دست‌وپنجه نرم خواهد کرد.
به گفته بشکار؛ به دلیل عدم شناخت و آگاهی از مسائل زندگی زناشویی با چالش‌های عدم تفاهم روبرو شده و زندگی در باتلاق دنیایی از اختلالات روحی قرار می‌گیرد.
کارشناس اجتماعی با اشاره به اینکه چه سازمان‌هایی پای‌کار بیایند، خاطرنشان کرد: استفاده از الگوهای مؤثر و مورد قبول جامعه، بهره‌گیری از رسانه‌های همگانی مانند؛ صداوسیما، فضای مجازی، استفاده از جملات مؤثر در تبلیغات شهری و برگزاری کارگاه‌های پیشگیری از کودک‌همسری می‌تواند در این عرصه اثربخش باشد.
